Bijna zeven jaar geduld hebben we moeten oefenen vooraleer de Americana songsmid, James McMurtry, met een opvolger, "The Horses and the Hounds" getiteld, op de proppen komt voor zijn alom geprezen album "Complicated Game" (2015), en is meteen ook weer dezelfde tijdspanne als tussen zijn vorige studioalbums "Just Us Kids" (2008) en het vernoemde "Complicated Game", maar het loont meer dan de moeite. Want met dit nieuwe album voegt de Texaan weer een meesterwerk toe aan zijn alom gelauwerde repertoire en dit zowel instrumentaal als lyrisch. James weet als niemand anders met treffende woorden beelden te scheppen waar menig cineast jaloers op zou zijn. Als je niet luistert naar James McMurtry, dan mis je wat. Hij schrijft een aantal van de meest inzichtelijke en goed gemaakte liedjes in de Americana scène, en hij heeft veel prominente fans aangetrokken, zoals horrorschrijver Stephen King. Zijn literaire inslag - de erfenis van zijn vader, wijlen schrijver Larry McMurtry (vooral bekend van de roman 'Lonesome Dove' en het Oscarwinnende scenario voor 'Brokeback Mountain') - heeft hem prijzen opgeleverd van de Americana Music Association en lovende kritieken gedurende de meer dan drie decennia van zijn carrière.

James is geboren in Virginia en woont en werkt in Austin, Texas. Zijn muziek is een mix van rock, country en folk, waarin hij elementen van het plattelandsleven mengt met harde, progressieve politieke kritiek. McMurtry slaagt er in om ongelofelijk slim te zijn en tegelijkertijd hyper-intellectuele kilheid te vermijden, en nooit neerbuigend te doen over de alledaagse mensen waarover hij schrijft. "The Horses and the Hounds" is alles wat we gewend zijn van deze typisch Amerikaanse artiest. Hoewel zijn stem nooit een stem is geweest die je zou kunnen beschouwen als die van een klassieke zanger, weet hij hoe hij zijn sobere en krasse stem moet uitmelken om de emotionele strekking van zijn teksten over te brengen, al horen we op dit nieuwe album een herboren en vitale James McMurtry, die terug is van nooit weggeweest.

"The Horses and the Hounds" werd geproduceerd en gemixt door Ross Hogarth, opgenomen door Hogarth, Pat Manske en Joseph Holguin en gemasterd door Richard Dodd. Alle nummers zijn geschreven door James McMurtry, met co-schrijvers David Grissom, Daren Hess, Cornbread en Hogarth. Andere muzikanten op het album zijn de gewaardeerde Texaanse gitarist David Grissom, Hess (drums), Sean Hurley (basgitaar), Kenny Aronoff (percussie), Stan Lynch (percussie), Charlie Sexton (gitaar, bouzouki, mando gitaar), Bukka Allen (orgel, accordeon, toetsen), Red Young (orgel), Loren Gold (orgel, piano), Stephen Barber (piano, Wurlitzer), Jon Gilutin (piano, toetsen), Harry Smith (slide gitaar, mandoline, banjo), John McFee (banjo), Cameron Stone (cello) en Randy Garibay, Jr. , Betty Soo, Akina Adderly en Harmoni Kelley (backingvocals). Op de meeste nummers zingt McMurtry alleen, sommige terwijl hij tokkelt op een akoestische gitaar.

Het openingsnummer, de single "Canola Fields" opent met een akoestische gitaarlick, terwijl hij een beschrijving geeft over de kleuren van Alberta's zuidelijke velden. In iets minder dan vijf minuten, behandelt hij in deze song zowel een relatie die meer dan drie decennia overspant, als de details van de twee levens eromheen. De mid-tempo countryrocker blikt terug op jeugdige tegenslagen en op volwassenheid. In de herfst van zijn eigen leven, terwijl hij langs deze geoogste velden rijdt kan hij terugkijken op het korte moment waarop de tijd ophield te verstrijken. Uitgevoerd in McMurtry's onverstoorbare lyriek en aangevuld met David Grissom's punchy akoestische solo, is het verhaal zowel hoopvol als weemoedig. De beeldspraak is niet alleen levendig maar dient ook als contrast tussen de verschillende fasen van de relatie waarover hij zingt, en dat is heel knap.

McMurtry gaat wat directer in op ouder worden en acceptatie op het volgende nummer, "If It Don't Bleed", dat extra dynamiek krijgt door het elektrische gitaarwerk van Grissom en het slidespel van Harry Smith. Deze song ontleent zijn titel aan een zin die ooit werd uitgesproken door McMurtry, ooit aan een cocaïne verslaafde neef en wordt gekenmerkt door deze aangrijpende zin die alles zegt over een roekeloos bestaan: "Now it's all I can do just to get out bed / there's more in the mirror than there is up ahead". Verder komt McMurtry's voorliefde voor verhalen vertellen briljant tot uiting in "Operation Never Mind" waar hij zijn kennis voor militaire terminologie laat zien. "KBR" verwijst naar de grootste militaire aannemer in Irak en "MRE" verwijst naar een kant-en-klare maaltijd in een deuntje waarin hij de oplichtende façades van militaire oefeningen vergelijkt met de nutteloosheid en tijdverspillende videospelletjes die romantische heldenaspecten hebben. "Jackie" is een ander verhaal, een droevig liedje over een vrouw die alleen achterblijft om de ranch te runnen en het eindigt met dit couplet, waarbij hij haar naam gebruikt en ons laat speculeren: "she jack knifed on black ice with an oversized load / there's a white cross in the borrow ditch / where she went off the road / she wasn't going that fast, the responders all say / how it ended that bad, we can wonder all day." Cameron Stone's cello zorgt voor de spookachtige achtergrond die het memorabel maakt.

Over het geheel genomen is "The Horses and the Hounds", afgezien van het sublieme verhaal, zeer beluisterbaar. Als je alleen maar op zoek bent naar een plaat voor in de auto en aan de bar, dan ligt die voor het grijpen: lekker gitaarspel, precies de juiste hoeveelheid accordeon zoals in "Vaquero" dat half gezongen in het Engels en Spaans, een eerbetoon is aan wijlen "Lonesome Dove" scenarioschrijver Bill Wittliff en waarbij de achtergronden van Betty Soo en Akina Adderley mede voortgestuwd door Grissom's verschroeiende lead dit nummer echt afmaken. De perfecte vibe om net iets te snel over een onverharde weg te rijden, zou je zeggen, maar het is het verhaal dat de plaat echt speciaal maakt. En zo komen we bij de drie afsluiters: "Ft. Walton Wake-Up Call" is nog zo'n epische verhaallied met een humoristisch, repeterend refrein over hoe hij zijn bril blijft verliezen tijdens een reeks ongelukjes, met als klap op de vuurpijl dat hij eindelijk het lang gezochte restaurant bereikt om er vervolgens achter te komen dat hij het menu niet kan lezen. "What's The Matter" is een muzikant-on-the-road song met een twist: het grotendeels onvertelde perspectief van de achterblijvers, en het conflict dat ontstaat als de ene helft rondreizend is en de andere dat niet mag zijn. Dit nummer is een typisch McMurtry song, steeds verweven met zijn goedgeplaatst sarcasme. "Blackberry Winter" tenslotte gaat over openbaring, begrippen die hij in andere nummers had aangestipt, en over geheimen tussen vroegere geliefden. Deze teksten konden alleen uit zijn pen komen.

James McMurtry's catalogus van nummers is zo groot dat geen enkele top vijftig of zelfs top tien lijst van nummers hetzelfde is. We weten van tevoren dat het album sterk zal zijn, en tekstueel superieur, maar we kunnen het niet helpen ons af te vragen welke de blijvende, onuitwisbare nummers zullen zijn, op zoek naar de volgende "We Can't Make It Here", "Choctaw Bingo", "Levelland", "Ruby and Carlos", "Just Us Kids", "Lights of Cheyenne" en zo zouden we nog wel even door kunnen gaan. Het is dan ook niet verwonderlijk dat "The Horses and The Hounds" ook zijn favorieten levert, maar hier is een motie om "Canola Fields", "Operation Never Mind", "The Horses and the Hounds", "Ft. Walton Wake-Up Call" en "Blackberry Winter", in die geheiligde groep te nemen."The Horses & The Hounds" is een diep doordacht album, en de doordachtheid wordt versterkt door de kwaliteit van de muzikale begeleiding. Dit is een reis door het kloppende hart van Amerika, door woede, medeleven, en het hele emotionele spectrum. Dit album is gewoon een schat aan rijkdom, met verhalen die zeer gedetailleerd zijn, maar op de een of andere manier toch compact. Elk nummer is een compleet kort verhaal, onderscheidend, met zijn eigen emotionele toon en palet, dat een veelheid aan thema's en ideeën bevat, kortom een meesterwerk dat iedereen in huis moet halen.